Catalogus over een excentrieke kunstenaar en zijn werk

Twintig jaar na kunstenaar Arie Wols zijn dood in 1998 stond het leeuwendeel van zijn omvangrijke oeuvre verscholen op de bovenverdieping van een historisch pand in het centrum van Dordrecht. Zwijndrechtenaar Wim van Pelt kocht de complete collectie van zo’n 1500 schilderijen, 3000 tekeningen, schetsen, lino’s, litho’s en etsen. Arie Wols was niet bekend bij het grote publiek en het promoten en verkopen van zijn werk was niet zijn sterkste kant. Hij blijkt achteraf ontzettend veel geproduceerd en geëxperimenteerd te hebben. Het was een intrigerende kunstenaar, die uitblonk in veelzijdigheid en zelfspot. Tijd voor een eerste tentoonstelling met een bijbehorende catalogus.

Geef Arie Wols, in het heden, het podium die hij nooit heeft gehad. Zorg voor een catalogus die bij de tentoonstelling hoort maar ook op zichzelf staat. Door een beperkt budget kan het geen grote of luxe catalogus worden waarin we al zijn werk kunnen opnemen. Hierin zit een mooie uitdaging.

Waar stond Arie Wols voor? Wat was er uniek aan zijn werk? Ik hielp de beheerders van de collectie met het op tafel krijgen van de essentie van Arie Wols en zijn werk. Ik kwam tot de conclusie dat de focus moest liggen op zijn excentrieke karakter en dat er ingezet moest worden op ontdekken en nieuwsgierigheid opwekken. Dit uitgangspunt bepaalde het totaalconcept en hoe de catalogus eruit kwam te zien. De publicatie biedt een selectie van zijn beste werken. Voor het omslag gebruikte ik een beeldbepalend zelfportret. Ik zoom daar letterlijk in op het werk, waardoor het portret niet volledig zichtbaar is. Zo ontstaat er een fascinerend beeld, wat nieuwsgierigheid opwekt en prikkelend werkt. Het omslag bevat bewust geen titel. Dit werkt verrassend en heeft een mysterieus karakter. Bijna alle titels van de werken die worden uitgelicht zijn onbekend. Door bij elk uitgelicht werk als bijschrift ‘geen titel’ te toe te voegen wordt het mysterie alsmaar groter. Het lettertype is eigenzinnig, net even anders dan het gemiddelde lettertype. Net als Arie Wols.

Ik koos ervoor om niet de complete collectie te tonen als miniatuur (wat vaak bij een catalogus het geval is), maar om 25 bepalende werken onder de aandacht te brengen en ze per pagina een eigen podium te geven. Achterin de catalogus is er wel een opsomming gemaakt van een selectie van zijn werk, in miniatuurvorm weliswaar. Dit is in verhouding een kleine selectie, maar oogt als veel. Dit is om de veelheid aan te geven en te vertellen dat er veel werken niet opgenomen zijn. Ook dit wekt nieuwsgierigheid op.

De basis van de publicatie is geprint op wit gecoat papier. Om onderscheid aan te brengen in de verschillende soorten werken zijn de grafische werken geprint op ongestreken romanpapier in de kleur crème.

Een prikkelende catalogus die een glimp laat zien van de complete collectie en bevat een onbekend einde. Het wekt nieuwsgierigheid op in mensen en het zet aan tot ontdekken.

De tentoonstelling ‘Arie Wols, excentrieke einzelgänger’ was in 2020 te zien in Swinhove Zwijndrecht en in WG Galerie in Dordrecht.